ความรู้พื้นฐานการผลิตสื่อ
ในการพัฒนาสื่อการสอนนั้น เราสามารถทำการพัฒนาได้ 2 ด้านด้วยกัน คือ
1. การพัฒนาด้านการผลิตสื่อการสอน จะต้องพัฒนากันเป็นอันดับแรก เพราะเป็นขั้นตอนที่เป็นพื้นฐาน และสภาพปัจจุบันเป็นปัญหาสำหรับครูผู้สอนเป็นอย่างยิ่ง
2. การพัฒนาด้านการใช้สื่อการสอน เป็นขั้นหลัง ซึ่งครู อาจารย์จะมีปัญหาน้อยกว่า เพราะส่วนใหญ่จะได้รับการฝึกอบรมมาบ้างแล้วจากสถาบันการศึกษาต่างๆ การพัฒนาทั้ง 2 ด้านที่กล่าวมานั้น จะต้องกระทำควบคู่และสอดคล้องกันอย่างกลมกลืน จึงจะทำให้การเรียนการสอนเกิดประสิทธิภาพสมบูรณ์ วิธีการที่ดีที่สุดในการได้มาซึ่งสื่อการสอนก็คือ ควรจะมีการผลิตขึ้นใช้เอง เพื่อให้ได้สื่อการสอนที่ดี ตรงวัตถุประสงค์กับการสอนและความต้องการของผู้ใช้
1. การพัฒนาด้านการผลิตสื่อการสอน จะต้องพัฒนากันเป็นอันดับแรก เพราะเป็นขั้นตอนที่เป็นพื้นฐาน และสภาพปัจจุบันเป็นปัญหาสำหรับครูผู้สอนเป็นอย่างยิ่ง
2. การพัฒนาด้านการใช้สื่อการสอน เป็นขั้นหลัง ซึ่งครู อาจารย์จะมีปัญหาน้อยกว่า เพราะส่วนใหญ่จะได้รับการฝึกอบรมมาบ้างแล้วจากสถาบันการศึกษาต่างๆ การพัฒนาทั้ง 2 ด้านที่กล่าวมานั้น จะต้องกระทำควบคู่และสอดคล้องกันอย่างกลมกลืน จึงจะทำให้การเรียนการสอนเกิดประสิทธิภาพสมบูรณ์ วิธีการที่ดีที่สุดในการได้มาซึ่งสื่อการสอนก็คือ ควรจะมีการผลิตขึ้นใช้เอง เพื่อให้ได้สื่อการสอนที่ดี ตรงวัตถุประสงค์กับการสอนและความต้องการของผู้ใช้
การผลิตสื่อการเรียนรู้ขั้นพื้นฐาน
สื่อการเรียนรู้
สื่อการเรียนรู้
สื่อการเรียนรู้เป็นเครื่องมือส่งเสริมสนับสนุนการจัดการกระบวนการเรียนรู้ ให้ผู้เรียนเข้าถึงความรู้ ทักษะกระบวนการ และคุณลักษณะตามมาตรฐานของหลักสูตรได้อย่างมีประสิทธิภาพ สื่อการเรียนรู้มีหลากหลายประเภท ทั้งสื่อธรรมชาติ สื่อสิ่งพิมพ์ สื่อเทคโนโลยี และเครือข่าย การเรียนรู้ต่างๆ ที่มีในท้องถิ่น การเลือกใช้สื่อควรเลือกให้มีความเหมาะสมกับระดับพัฒนาการ และลีลาการเรียนรู้ที่หลากหลายของผู้เรียน การจัดหาสื่อการเรียนรู้ ผู้เรียนและผู้สอนสามารถจัดทำและพัฒนาขึ้นเอง หรือปรับปรุงเลือกใช้อย่างมีคุณภาพจากสื่อต่างๆ ที่มีอยู่รอบตัวเพื่อนำมาใช้ประกอบในการจัดการเรียนรู้ที่สามารถส่งเสริมและสื่อสารให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ โดยสถานศึกษาควรจัดให้มีอย่างพอเพียง เพื่อพัฒนาให้ผู้เรียน เกิดการเรียนรู้อย่างแท้จริง สถานศึกษา เขตพื้นที่การศึกษา หน่วยงานที่เกี่ยวข้องและผู้มีหน้าที่จัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน ควรดำเนินการดังนี้
๑. จัดให้มีแหล่งการเรียนรู้ ศูนย์สื่อการเรียนรู้ ระบบสารสนเทศการเรียนรู้ และเครือข่าย
การเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพทั้งในสถานศึกษาและในชุมชน เพื่อการศึกษาค้นคว้าและการแลกเปลี่ยนประสบการณ์การเรียนรู้ ระหว่างสถานศึกษา ท้องถิ่น ชุมชน สังคมโลก
๒. จัดทำและจัดหาสื่อการเรียนรู้สำหรับการศึกษาค้นคว้าของผู้เรียน เสริมความรู้ให้ผู้สอน รวมทั้งจัดหาสิ่งที่มีอยู่ในท้องถิ่นมาประยุกต์ใช้เป็นสื่อการเรียนรู้
๓. เลือกและใช้สื่อการเรียนรู้ที่มีคุณภาพ มีความเหมาะสม มีความหลากหลาย สอดคล้อง กับวิธีการเรียนรู้ ธรรมชาติของสาระการเรียนรู้ และความแตกต่างระหว่างบุคคลของผู้เรียน
๔. ประเมินคุณภาพของสื่อการเรียนรู้ที่เลือกใช้อย่างเป็นระบบ
๕. ศึกษาค้นคว้า วิจัย เพื่อพัฒนาสื่อการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับกระบวนการเรียนรู้ของผู้เรียน
๖. จัดให้มีการกำกับ ติดตาม ประเมินคุณภาพและประสิทธิภาพเกี่ยวกับสื่อและการใช้สื่อ
การเรียนรู้เป็นระยะๆ และสม่ำเสมอ
ในการจัดทำ การเลือกใช้ และการประเมินคุณภาพสื่อการเรียนรู้ที่ใช้ในสถานศึกษา ควรคำนึงถึงหลักการสำคัญของสื่อการเรียนรู้ เช่น ความสอดคล้องกับหลักสูตร วัตถุประสงค์การเรียนรู้ การออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ การจัดประสบการณ์ให้ผู้เรียน เนื้อหามีความถูกต้องและทันสมัย
ไม่กระทบความมั่นคงของชาติ ไม่ขัดต่อศีลธรรม มีการใช้ภาษาที่ถูกต้อง รูปแบบการนำเสนอที่เข้าใจง่าย และน่าสนใจ
ล่งการเรียนรู้ ศูนย์สื่อการเรียนรู้ ระบบสารสนเทศการเรียนรู้ และเครือข่าย
การเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพทั้งในสถานศึกษาและในชุมชน เพื่อการศึกษาค้นคว้าและการแลกเปลี่ยนประสบการณ์การเรียนรู้ ระหว่างสถานศึกษา ท้องถิ่น ชุมชน สังคมโลก
๒. จัดทำและจัดหาสื่อการเรียนรู้สำหรับการศึกษาค้นคว้าของผู้เรียน เสริมความรู้ให้ผู้สอน รวมทั้งจัดหาสิ่งที่มีอยู่ในท้องถิ่นมาประยุกต์ใช้เป็นสื่อการเรียนรู้
๓. เลือกและใช้สื่อการเรียนรู้ที่มีคุณภาพ มีความเหมาะสม มีความหลากหลาย สอดคล้อง กับวิธีการเรียนรู้ ธรรมชาติของสาระการเรียนรู้ และความแตกต่างระหว่างบุคคลของผู้เรียน
๔. ประเมินคุณภาพของสื่อการเรียนรู้ที่เลือกใช้อย่างเป็นระบบ
๕. ศึกษาค้นคว้า วิจัย เพื่อพัฒนาสื่อการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับกระบวนการเรียนรู้ของผู้เรียน
๖. จัดให้มีการกำกับ ติดตาม ประเมินคุณภาพและประสิทธิภาพเกี่ยวกับสื่อและการใช้สื่อ
การเรียนรู้เป็นระยะๆ และสม่ำเสมอ
การเรียนรู้เป็นระยะๆ และสม่ำเสมอ
ในการจัดทำ การเลือกใช้ และการประเมินคุณภาพสื่อการเรียนรู้ที่ใช้ในสถานศึกษา ควรคำนึงถึงหลักการสำคัญของสื่อการเรียนรู้ เช่น ความสอดคล้องกับหลักสูตร วัตถุประสงค์การเรียนรู้ การออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ การจัดประสบการณ์ให้ผู้เรียน เนื้อหามีความถูกต้องและทันสมัย
ไม่กระทบความมั่นคงของชาติ ไม่ขัดต่อศีลธรรม มีการใช้ภาษาที่ถูกต้อง รูปแบบการนำเสนอที่เข้าใจง่าย และน่าสนใจ
ไม่กระทบความมั่นคงของชาติ ไม่ขัดต่อศีลธรรม มีการใช้ภาษาที่ถูกต้อง รูปแบบการนำเสนอที่เข้าใจง่าย และน่าสนใจ
การใช้เครื่องมือเทคโนโลยีการศึกษา
"เทคโนโลยีการศึกษา"หมายถึง การนำความก้าวหน้าของวิทยาศาสตร์เทคโนโลยี ทั้งวัสดุ อุปกรณ์เครื่องมือเครื่องจักรกลไก และเทคนิควิธีการต่างๆ มาใช้ประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน เพื่อมุ่งหวัง ให้การเรียนการสอนเกิดประสิทธิผลสูงสุดต่อผู้เรียน ผู้ศึกษา ตามจุดมุ่งหมายและวัตถุประสงค์ของหลักสูตรนั้นๆ
อิทธิพลของกระแสโลกาภิวัตน์ (Globalization) ได้ส่งผลกระทบโดยตรงต่อการพัฒนาระบบการศึกษาของไทย ช่วงระยะเวลาที่ผ่านมา บทบาทของเทคโนโลยีและข้อมูลข่าวสารได้ส่งผลต่อกลไกในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมโลก อย่างที่ Peter Drucker ได้กล่าวว่า “ความรู้ไม่มีพรมแดน” (Knowledge knows no boundaries) และด้วยปรากฏการณ์ดังกล่าวทำให้นักคิดอย่าง Don Tapscott ระบุคุณลักษณะของเศรษฐกิจใหม่ (New Economy) ของโลกตั้งแต่สังคมบนพื้นฐานของระบบดิจิตอล (Digitization) ไปจนถึงความเป็นโลกาภิวัตน์ (Globalization) ทั้งนี้โดยมีเทคโนโลยีสารสนเทศเป็นตัวจักรสำคัญต่อความเปลี่ยนแปลงนี้
ศาสตราจารย์ จอห์น โดโนแวน (Donovan) แห่งสถาบันเทคโนโลยีแมสซาชูเซตส์ (MIT) กล่าวถึงเทคโนโลยีสารสนเทศโดยเฉพาะอย่างยิ่งบทบาทของระบบอินเทอร์เน็ตว่า เป็นการปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่สอง นอกจากนี้ บิล เกตส์ (Bill Gates)แห่งไมโครซอฟต์ ซึ่งมองเห็นคุณค่ามหาศาลของโลกาภิวัตน์ (Globalization) ที่ข้อมูลความรู้จากทั่วทุกมุมโลกต่างเชื่อมโยงถึงกันผ่านทางด่วนสารสนเทศซึ่งจะอำนวยผลประโยชน์แก่วงการศึกษา ส่วนสังคมใดจะได้ประโยชน์มากน้อยจากกระแสของโลกาภิวัตน์นี้ ก็ขึ้นอยู่กับความพร้อม และกลไกการพัฒนา การเข้าถึงของสังคมนั้นๆ ในทางตรงกันข้าม กระแสโลกาภิวัตน์สามารถส่งผลกระทบในเชิงลบต่อสังคมที่ขาดความพร้อม ในการพัฒนา การเข้าถึง รวมถึงพื้นฐานของสังคมที่ยังขาดความเข้าใจและความเข้มแข็งด้านเทคโนโลยีได้เช่นเดียวกัน กลไกการจัดการเรียนรู้หรือการศึกษาภายใต้สังคมทางเทคโนโลยีสารสนเทศนั้น ปัจจัยสำคัญ อยู่ที่ 2 ส่วนหลักๆ ก็คือ ระบบ และ เครื่องมือ
ในบทนี้เราจะมาศึกษาในส่วนของ เครื่องมือและอุปกรณ์ ทางเทคโนโลยีทางการศึกษา กัน
ประเภทของเครื่องมือ อุปกรณ์เทคโนโลยีการศึกษา แบ่งออกเป็นกลุ่มใหญ่ๆได้ดังนี้
1. เครื่องมือและอุปกรณ์เพื่อการนำเสนอ
2. เครื่องมือและอุปกรณ์เพื่อการศึกษาและการเรียนรู้
3. เครื่องมือและอุปกรณ์เพื่อการบริหารจัดการเครือข่าย
4. เครื่องมือและอุปกรณ์เพื่อการบริหารข้อมูลและหลักสูตร
1. เครื่องมือและอุปกรณ์เพื่อการนำเสนอ
ลักษณะเฉพาะของอุปกรณ์ประเภทนี้จะเป็นได้ทั้งส่วนสื่อหลักซึ่งสามารถถ่ายทอดสาระการเรียนรู้ได้โดยตรง ในรูปของนิทรรศการ และส่วนสนับสนุน เพื่อให้เกิดการศึกษาหรือการเรียนรู้ ซึ่งจะทำหน้าที่ส่งผ่านหรือแสดงส่วนขยายข้อมูลไปยังเป้าหมายในรูปของเสียง หรือภาพ หรือภาพเคลื่อนไหว
ในส่วนของเครื่องมือและอุปกรณ์เพื่อการนำเสนอ ในส่วนนี้ประกอบด้วยเครื่องมือหลายประเภท อาทิ
ศาสตราจารย์ จอห์น โดโนแวน (Donovan) แห่งสถาบันเทคโนโลยีแมสซาชูเซตส์ (MIT) กล่าวถึงเทคโนโลยีสารสนเทศโดยเฉพาะอย่างยิ่งบทบาทของระบบอินเทอร์เน็ตว่า เป็นการปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่สอง นอกจากนี้ บิล เกตส์ (Bill Gates)แห่งไมโครซอฟต์ ซึ่งมองเห็นคุณค่ามหาศาลของโลกาภิวัตน์ (Globalization) ที่ข้อมูลความรู้จากทั่วทุกมุมโลกต่างเชื่อมโยงถึงกันผ่านทางด่วนสารสนเทศซึ่งจะอำนวยผลประโยชน์แก่วงการศึกษา ส่วนสังคมใดจะได้ประโยชน์มากน้อยจากกระแสของโลกาภิวัตน์นี้ ก็ขึ้นอยู่กับความพร้อม และกลไกการพัฒนา การเข้าถึงของสังคมนั้นๆ ในทางตรงกันข้าม กระแสโลกาภิวัตน์สามารถส่งผลกระทบในเชิงลบต่อสังคมที่ขาดความพร้อม ในการพัฒนา การเข้าถึง รวมถึงพื้นฐานของสังคมที่ยังขาดความเข้าใจและความเข้มแข็งด้านเทคโนโลยีได้เช่นเดียวกัน กลไกการจัดการเรียนรู้หรือการศึกษาภายใต้สังคมทางเทคโนโลยีสารสนเทศนั้น ปัจจัยสำคัญ อยู่ที่ 2 ส่วนหลักๆ ก็คือ ระบบ และ เครื่องมือ
ในบทนี้เราจะมาศึกษาในส่วนของ เครื่องมือและอุปกรณ์ ทางเทคโนโลยีทางการศึกษา กัน
ประเภทของเครื่องมือ อุปกรณ์เทคโนโลยีการศึกษา แบ่งออกเป็นกลุ่มใหญ่ๆได้ดังนี้
1. เครื่องมือและอุปกรณ์เพื่อการนำเสนอ
2. เครื่องมือและอุปกรณ์เพื่อการศึกษาและการเรียนรู้
3. เครื่องมือและอุปกรณ์เพื่อการบริหารจัดการเครือข่าย
4. เครื่องมือและอุปกรณ์เพื่อการบริหารข้อมูลและหลักสูตร
1. เครื่องมือและอุปกรณ์เพื่อการนำเสนอ
ลักษณะเฉพาะของอุปกรณ์ประเภทนี้จะเป็นได้ทั้งส่วนสื่อหลักซึ่งสามารถถ่ายทอดสาระการเรียนรู้ได้โดยตรง ในรูปของนิทรรศการ และส่วนสนับสนุน เพื่อให้เกิดการศึกษาหรือการเรียนรู้ ซึ่งจะทำหน้าที่ส่งผ่านหรือแสดงส่วนขยายข้อมูลไปยังเป้าหมายในรูปของเสียง หรือภาพ หรือภาพเคลื่อนไหว
ในส่วนของเครื่องมือและอุปกรณ์เพื่อการนำเสนอ ในส่วนนี้ประกอบด้วยเครื่องมือหลายประเภท อาทิ
ประเภทเครื่องเสียง :
ได้แก่ เครื่องขยายเสียง เครื่องเล่น CD / DVD เครื่องเล่นเทปบันทึกเสียง ไมโครโฟนและชุดลำโพง โทรทัศน์ วิทยุ เป็นต้น
ประเภทเครื่องฉาย :
ได้แก่ เครื่องฉายสไลด์ (Slide projector), เครื่องฉายภาพยนตร์(Film Projector), เครื่องฉายภาพข้ามศีรษะ(Overhead projector), เครื่องฉายวัสดุทึบแสง(Visualizer), เครื่องฉายวิดีทัศน์(video projector), Plasma TV, LCD TV
ประเภทนิทรรศการ :
ด้วยเทคโนโลยีทางการพิมพ์ภาพลงบนวัสดุพลาสติกที่เรียกว่า Vinyl Inkjet สามารถพิมพ์ด้วยเครื่องพิมพ์ขนาดใหญ่ และมีราคาถูกลง รวมถึงการออกแบบก็กระทำได้โดยง่ายด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ทำให้สื่อรูปแบบนิทรรศการขยายตัวอย่างรวดเร็ว ปัจจุบันการเผยแพร่ความรู้ การจัดการศึกษาในรูปแบบต่างๆ ได้พึ่งพาอุปกรณ์การนำเสนอประเภทนี้นำมาจัดร่วมกันในรูปแบบของนิทรรศการ ได้แก่ ป้าย บอร์ด pop-up, roll up, Exhibition Set เป็นต้น
การที่จะให้เกิดกระบวนการเรียนรู้ผ่านเครื่องมือและอุปกรณ์เพื่อการนำเสนอ จะต้องมีตัวสื่อหรือข้อมูลนำเข้าเป็นหลัก ซึ่ง อาจจะอยู่ในรูป CD-Rom DVD หรือเทปเสียง หรือตัวบุคคล เครื่องมือและอุปกรณ์เพื่อการนำเสนอจะเป็นส่วนขยายหรือ ส่งผ่านข้อมูลไปปรากฏ ยังสถานที่หรือตำแหน่งต่างๆในพื้นที่หรือบริเวณที่ได้กำหนดไว้
นอกจากนี้จะมีวัสดุที่ใช้ร่วมกับเครื่องมือในรายการข้างต้นอยู่หลายรายการ อาทิ สายต่อพ่วงระบบเสียงต่างๆ ชุดต่อระบบไฟฟ้า วัสดุยึดเชื่อมต่อชุดนิทรรศการ เป็นต้น
2. เครื่องมือและอุปกรณ์เพื่อการศึกษาและการเรียนรู้ในส่วนของเครื่องมือและอุปกรณ์เพื่อการศึกษาและการเรียนรู้ ที่อยู่ในกรอบของเทคโนโลยีสารสนเทศ ในอดีตเราใช้วิทยุ โทรทัศน์รวมถึงเครื่องมืออื่นๆ อาทิ เครื่องเล่นเทปเสียง เครื่องเล่นเทปวิดีทัศน์ ต่อมาเมื่อยุคคอมพิวเตอร์มีพัฒนาการทางเทคโนโลยีที่มีคุณภาพมากขึ้น รวมถึงราคาถูกลง สื่อคอมพิวเตอร์ซึ่งอยู่ในรูปของ CD-Rom และ DVD เป็นส่วนใหญ่ราคาถูกลงอย่างมาก อีกทั้งเทคโนโลยีของเว็บได้เป็นบันไดพาไปสู่สังคมการเรียนรู้ที่ ยิ่งใหญ่นั่นคือเครือข่ายอินเทอร์เน็ตที่โยงใยทั่วทุกมุมโลกเข้าด้วยกัน
สรุปได้ว่าปัจจุบันเรายังใช้รายการวิทยุ รายการโทรทัศน์ ผ่านเครื่องรับเป็นสื่อกลางในการเรียนรู้ เรามีสื่อบนแผ่น CD-Romและ DVD ในรูปของ สื่อคอมพิวเตอร์ช่วยสอน สื่อรายการวิดีทัศน์ หรือสื่อเสียง ที่ใช้กับเครื่องเล่น VCD และ DVD ทำให้ เครื่องเล่นเทปเสียง และเครื่องเล่นเทปวิดีทัศน์ ต่างก็ค่อยๆหายไป จากโลกของสื่อ
3. เครื่องมือและอุปกรณ์เพื่อการบริหารจัดการเครือข่าย
ในยุคของเทคโนโลยีสารสนเทศ ปัจจัยสำคัญในการจัดการศึกษานั่นคือการเข้าถึงมวลความรู้ที่มีอยู่มากมายมหาศาลในโลกของเครือข่ายอินเทอร์เน็ต อุปกรณ์ที่จำเป็นมีหลากหลายประการ อุปกรณ์หลักได้แก่ ชุดคอมพิวเตอร์ ส่วนเครื่องมือในการบริหารและจัดการเครือข่าย จะมีอยู่ใน 2 ลักษณะ คือลักษณะของผู้ใช้งานระบบ กับลักษณะของผู้ให้บริการและผู้บริหารการศึกษา/เรียนรู้
ในส่วนของผู้ใช้งานระบบที่เห็นได้ชัดนอกจากชุดคอมพิวเตอร์แล้วต้องมี ส่วนเชื่อมต่อสัญญาณ หรือที่เรียกว่า Modem (ที่ปัจจุบัน มีใช้กันน้อยลง ซึ่งจะเป็นระบบ ADSL เป็นส่วนใหญ่) หรือระบบ network หรือ ส่วนจัดการเครือข่าย เป็นต้น
4. เครื่องมือและอุปกรณ์เพื่อการบริหารข้อมูลและหลักสูตร
ในการดำเนินการจัดกิจกรรมทางการศึกษาและการเรียนรู้ด้วยเทคโนโลยีสารสนเทศ ปัจจัยสำคัญก็คือข้อมูลการเรียนรู้ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นหลักสูตร สื่อประกอบการเรียนรู้ สาระเนื้อหารายวิชา กลไกที่จะดูแลในการนำข้อมูลเหล่านี้นำมาให้บริการ หรือ ให้การเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพ จำเป็นต้องมีระบบบริหารและจัดการข้อมูลเหล่านี้ ซึ่งจำเป็นต้องมีเครื่องมือที่มีคุณภาพ ในการจัดระบบบริหารข้อมูล
ปัจจุบันกลไกวิธีการแบบนี้ จะใช้ระบบคอมพิวเตอร์ เป็นเครื่องมือหลักในการดำเนินการ ซึ่งจะอยู่ในรูปของโปรแกรมนำมาวางเป็นระบบที่เรียกว่าระบบบริหารจัดการข้อมูล หรือหลักสูตร ซึ่งส่วนใหญ่ จะรู้จักกันในชื่อของ CMS
ขอขอบพระคุณสำหรับข้อมูลจาก :http://teacher80std.blogspot.com/2012/05/38.html
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น